ZOHRE-AZ WEBLOGINA XOS GELIBSINIZ !

Wednesday, June 15, 2005

وارليغيميز ، اوروميه ....

وارليغيميز ، اوروميه.........

نه تك آذربايجان بئله قافقاز اولكه لرينه اوزوگ قاشي اولان اوروميه ، نه سعادت كي بيزيم وارليغيميز دير ! عدن جنتي ساييلان ، اودلار قايناغي ، دنيزلر ياتاغي ، آلتون تورپاغي ، مرد ايگيت لرله بيناسي قويولان اروميه ، ايه ر بو گون طاماح كار قودوز لارين آغزيني سولانديرير ، همين بو اوزه لليك لر اوزوندن دير . بئله وارليغي بسله مك ، اونا لايق اولان قده ر ديرله مك تابي كي اونون اصيل ماليك لري آاذربايجانلي لارين بورجودور . امپرياليستي اويون لارا دايانان اورمو ، بو گون چئشيدلي يول لارلا هده له نير و ضعيف لتمه سينه چوخ واسطه لر سينانير . آمما قارشي دا خور باخان دوشمان لارين حربه – زوربا لارينا باخماياراق ، اورمو آذربايجانين گوز ببه يي كيمي دايانير – ساخلانيلير و ساخلانيلاجاق دير ! بو وارليغيميزي مختصرجه تانيماق ايچون بير نئچه معلومات :
غربي آذربايجان آدلانان اورمو ولايتي 660/43 كيلومتير مربع گئنيش ليي و ايران اولكه سيندن 25/2% يئر آلير . اورمو مين لر سنه اونجه ده ( چي چس ) و يا ( تي تس ) آدلانان دنيزجيك يئرلري و سنورتيك دورونده آغير وولكان لار اوزوندن ، نهنگ داغلار و چوخلو قورولوق لار اوندا يارنميش دير . خزر دنيزيندن بير پارچا اولان اورمو گولو بو گون سهند – زاگرس – ساوالان – آرارات و قافقاز كيمي داغلارين آناسي ساييلير . سايي سيز چشمه لر – چاي لار – چمن ليك لر بو اولكه ده يارانميش دير . بو گون 2496660 سايي دا نفوسا ماليك اولان بو ايالتين آدليم شهرلري عبارت اولور : سولد.ز ( نقده ) – سويوق بولاق ( مهاباد ) – اشنويه – سردشت – پيرانشهر – بوكان – قوشاچاي ( مياندوآب ) – تيكاب – صايين قالا ( شاهين دژ ) – خوي – سالماس – چالدران و ماكي . اورمو گولو 4810 كيلو متير مربع گئنيش ليك له 130-140 كيلومتير بويو و 15 - 40 كيلومتير اني و 5 – 6 متير ده رين ليي واردير . اونون آدالارينين گئنيش ليي اوست – اوسته 334 كيلومتير مربع دير . بو گولون سويو اوندا اولان دوز باخيميندان بحرالميت دن سونرا دايانير و اوندا ياشايان تكجه حيات ( آرتميا ) دير . اورمو گولوندن سونرا بو ايالت ده بيرده ( مر ميشو ) دنيزجيي واردير . بو دنيزجيك 5 هكتار گئنيش ليي و قيزيل آلا باليق لارين ياشام يئري دير . مرميشو اورمودان 45 كيلومتير باتي سمتينه يئرله شير . اورمونون قميش ليك لري 5075 كيلو متير مربع اولاراق 160 سايي دا چئشيدلي قوش لارين يوواسي سانيلير . آدليم و تانينميش قميش ليك لردن بير نئچه سي : شيطان آباد – ياديگارلي – جويوت آياد – باب علي – كانلي – قارا گول – يويول آباد – قارا قوش – قارا بولاق – ياريم قيه – ساري سو – آغ زيارت – حسنلو – داش ترگه – قپي قازان – بيرگه – آغ گول – عشق آباد و شور گول .
اورمودا آخان چاي لارين بير نئچه سي : جيغاتي ( زرينه رود ) – چيمن رود ( سيمينه رود ) – قوشا چايي – سويوق بولاق چايي – باراندوز چايي – زولا چايي – آراز چايي – زاب و قيدار چاي لاري . ها بئله گودار چايي – نازلي چاي – روضه چاي – شهر چايي – خرخرا چايي – قطور چايي – زنگيمار – بالا زاب - ...چاي لاري . بو چاي لارين آخيميندان گوزه ل – گوزه ل شلاله لر يارانميش دير . اونلاردان بير نئچه سي : شلمه ش شلاله سي – سولو شلاله ( سولوك ) – سوله توكه ل شلاله سي – قالاجيق شلاله سي . آنجاق ايستي و مانريال سولاردان دا بو اولكه نصيب سيز قالماميش دير . اونلاردان بير نئچه سي : زندان سويو – كيراو سويو – يئتدي گوز ( يئتميش گوز ) – باش كند سويو – ايستي سو ( قوشچو سويو ) –
بو چاي لار – داغ لار كوكسونده چوخلو كوهول لرده يارانميش دير . اونلارين بير نئچه سي : فرهاد كوهولو – تاخت قالا – غار داغي – كهريز – دانيال – زندان كوهولو – بابا حسن – غيب آباد – كرفتو – و ان اونملي سي اولان سهولان كوهولو دور كي گوزه ليك ده دوغروسو ميثال سيز بير كوهول دور . اورمونون سايي سيز هاريتاژ ( قورولان ) يئرلري واردير و بو يئرلرده اولان بيتگي لر و جنه ورلرين دوغرو سايي سي بو گونه دك هئچ كيمسه يه بللي اولماييب دير . بو قورولان يئرلرين بير نئچه سي : اورمو گولونون چئوره سي – ميراكل – آغ كند – كاكي – اورتاق اورمو چئوره سي – و هابئله : اورمونون بند و توت لوق لار يئري – مرميشو گولو – قاسملو دره سي ( شهدا دره سي ) – خوش آك دوزلويو ( اسكي و قيش ايدمان لار يئري ) – نازلو يئرلري – كاظم داشي – باري ليمان جيي – رشكه ن و گولمان خانا ليمان لاري – اوزوم لوك لر – فيره رق ياشيل ليغي – زلزله چشمه سي – په سه يي ( خوي دا ) – ثزيا گوزلو ( ماكي دا ) – سويوق بولاق سددي – سهولان كوهولو و سايره .
بونلاردان علاوه اورمو و دوغروسو بو گون غربي آذربايجان آدلانان ايالت بير قديم و چوخ اسكي تاريخه ماليك اولاراق اوندا اولان تاريخي اثرلر ده سايا گلمز دير . تاسف له بئله ده يرلي اثرلر بير گون سايمامازليق دان بوراخلميشدي ايه ر ، بوگون ديگر مدعي لره ادعا آغاجي اولاراق هر گون بير بينا و هر گون بير اثره بير يئني صاحاب تاپيلير ! بير ائيله كي اورمولولار ( كاش او بوراخيلان گونلر اولايدي ! ) دئيرلر و بو يولدان يئتيمه ميش خانليق ادعاسي ائده ن لره هويوخ قاليرلار ! هر حال دا تاريخ اوز آناسيني ياخشي تانير ، بير نئچه بينا و اثرلرين آديني اوخوياق : اورمونون ميناره جامعي ( اوشارلار دوروندن قالان ) – اورمونون مركز جامعي ( اسكي بازاردا اولان جامع – اونجه آتشكده وارميش ) – امام زادا بركشلي بيناسي – مطلب خان جامعي ( خوي – ايلخاني لر دوروندن ) – اوچ گونبذلي بينا ( اورمو دا 6 نجي عصيردن قالان ) – حسنلو ديكي ( 6000 ايل ميلاددان اونجه دن قالان اثرلر ) – هفته وان كنيسه سي ( آسوري لره عايد ) – مفانجوق ديكي – قارني ياريق كوهولو – امام زادا بهلول – پير احمد كند مزارليغي – دامبار شهرينين اثرلري – آراز ايلك سددي – ده مير تپه يايلاغي – زنگمار چايي – زرزر كنيسه سي – ماكي بلديه بيناسي – قيرميزليخ دره سي – توملوس مزارليغي – شيخ معروف چشمه سي – قالات گاه قالاسي – فخري گاه قالاسي – ساري قولو خان قالاسي – لجه حامامي – ميرزا رسول جامامي – شاعرلر مزاري – بوداق سولطان مقبره سي – اندر قاش شهر بيناسي – اكه تاغي – باروق حامامي – ستارخان كورپوسو – فخري گاه كوهولو ( فراتيس دوروندن قالان ) – قارا كنيسه – باغچاجيق بيناسي ( ماكي – قجرلردن قالان ) – كلاه فرنگي بيناسي ( ماكي – قجرلردن قالان ) – تخت سليمان ( تيكاب – دوردونجو ايران آدينا يونسكو دا ثبت اولان اثر – اسلام دان اونجه ) – زندان بيناسي ( تيكاب ) – سيد صدرالدين مقبره سي ( چالدران – شاه اسماعيل دوروندن ) – شمس تبريز ميناره سي ( خوي – صفوي لر ) – خان تختي داش قازمالاري ( سلماس – اسلام دان اونجه ) – ننه مريم كنيسه سي ( اونجه آتشكده وارميش ) – بسطام قالاسي ( قارا ضياالدين – 7 نجي عصير ) – اسماعيا آغا قالاسي – كاظم خان داشي ( 350 متير اوجاليغيندا اولان داش قالا ) – بردوك قالاسي – كورچين قالاسي – دم دم قالاسي – راووز قالاسي ( ماكي – 3000 ايل ميلاددان اونجه ) – اورمو بازاري – حامام لاري و جامع لري – خوي بازاري ( شاه طهماسب دوروندن ) – داش دروازا ( خوي ) – خاتون كورپوسو ( 1170 هجري قمري )- بئش گوز كورپوسو ( ماكي 10 نجي عصير ) – قوطور كورپوسو – سويوق بولاق جامعي – سردار جامعي – اورمو بلديه بيناسي ( 1310 دا آلمانلي لار بينا ائتميش ) .
بو معلومات لار آذربايجانين مين گوشه سيندن بير گوشه سي اولاراق يقين كي آز – چوخو واردير . اونا گوره ده حورمتلي چاليشان دوستلاردان خواهش اولونور قالان حيصه سيني يازيب و يايسينلار . آذربايجاني دوغرو تانيتماق و دوغرو تانيماق هر بير آذربايجانلي نين دانيلماز بورجودور !

زهره وفايي