نقش اندك خانواده ها در تربيت كودكان

نقش اندك خانواده ها در تربيت كودكان

( بعد زماني و مكاني اين مبحث در خصوص كودكان زير بيست سال اخير محدوده كشور است از اينرو مباحث خارج از اين ابعاد در اين بحث گنجانده نشده است . )
فرهنگي كه ساليان سال عهده دار تربيت كودكان بود بواسطه هاي گوناگون جاي خود را به ابزار ديگري واگذاشته است . بخصوص فرهنگ هاي كهن و بومي چون فرهنگ آذربايجاني ، متاسفانه تحت تاثير عوامل غير، كمرنگ تر و گاه محو گرديده است . تربيت كودك در اين فرهنگ هاي كهن نه از زمان كودكي بلكه بسيار بيشتر ، يعني از زمان بسته شدن نطفه هر انساني مد نظر بوده است . تغذيه پدر و مادر ، احساس رضايت و آرامش در پدر و مادر ، محيط مناسب و آمادگي هاي دقيق جسمي و روحي در ابتدا امر و سپس تغذيه مادر و كودك در حين شيرخوارگي و تعادل روحي مادر بويژه در اين دوران و نهايتا تربيت كودك توسط والدين و پدر بزرگ ها و مادر بزرگ ها در نهايت وسواس و دقت انجام مي پذيرفت . معهذا امروزه با حذف فرهنگ بومي درحاليكه هنوز آلترناتيوي مناسب جايگزين آن نگرديده است ، جامعه جوان كشوررا به موقعيتي رسانده است كه متاسفانه طبق آمارهاي مختلف حداكثر 70% جوانان زير بيست سال گرفتار بيماريهاي جسمي و فيزيكي – ناراحتيهاي روحي و رواني – اعتياد – بي مسئوليتي – بي بند و باري – پرخاشگري – انحرافات اخلاقي و جنسي – افسردگي و..... دهها نوع ديگر ضعف جسمي و اخلاقي و اجتماعي هستند . اين آمار فاجعه انگيز از آنجا كه شامل نسل آينده ساز مي باشد ميتواند جامعه آماري كشوررا در سالهاي آتي به سوي نابودي كامل بكشاند . پسراني كه از هر گونه مسئوليت فراري هستند و دختراني كه تعريفي از آينده ندارند ، چگونه ميتوانند عهده دار امر اداره كشوري باشند ؟
هرچندكه اين فاجعه صورت پذيرفته است و راههاي نجات از آن بسيار سخت و پر هزينه مي نمايد اما كنكاش در علت اين معلول شايد بتواند نسل هاي دوم و سوم را نجات دهد . گفته شد كه در فرهنگ هاي كهن و بومي ، خانواده اثر گذار مستقيم تربيت كودك است اما در فرهنگ هاي القايي جديد متاسفانه نقش خانواده در حقيقت تا به حد صفر كاهش يافته است . به زبان ساده هر كودك در موقع تولد وارث ژن هاي پدر و مادري است كه دايما در استرس هاي اجتماعي – اقتصادي و رواني زاييده از دوران گذر بي برنامه و بي تعريفي هستند كه خود معضل جداگانه اي به حساب مي آيد . بعد از تولد ، تغذيه و آرامش حاكم بر محيط خانواده طبق همان موارد فوق الذكر ايده آل نيست و پس از گذر از اين دو مرحله ناقص است كه كودك مستقيما تحت تبليغات و آموزش از سوي عواملي به غير از خانواده قرار مي گيرد . نشستن در پاي تلويزيون و تماشاي برنامه آن امروز عادي ترين و ساده ترين كاري است كه كودك مجبور به انجام آن است . چراكه امكان تفريح و سرگرمي ديگر وجود ندارد و پدر و مادر دايما مشغول ، اين نشستن و بي صدا بودن را بر همه چيز ترجيح ميدهند . با ورود به مهد هاي كودك و مراكز پيش دبستاني باز هم كودكان خارج از سليقه خانواده اين بار تحت تعليم از سوي مركزي ديگر و شايد با سليقه اي متفاوت از تلويزيون ، قرار مي گيرد . پدر و مادر كه تسليم اين سيستم دولتي و عمومي هستند غالبا هيچگونه نظري در خصوص امر تعليم و تربيت كودكان خود ندارند و تنها به تهيه امكانات مالي كودك مي پردازند . مراحل بعدي تعليم وتربيت از دوره هاي دبستاني تا دانشگاهي كماكان زير نظر سازمان هاي دولتي و دور از نظرات خانواده ها صورت مي پذيرد . قانون هاي هميشه در حال تغيير و تحول نشان از بي ثباتي اين نظرات سازماني دارد و البته تغيير يك قانون و اضافه كردن چند ماده و متمم به آن بسيار ساده تر است از ايجاد يك تغيير در ذهنيت كودكي كه پانزده سال است با اين قانون هاي آزمايشي رشد و نمو كرده است ! حال كودك و نوجواني كه زير نطر سليقه هاي مختلف سازماني و چه بسا سليقه شخصي مسئول وقت ، دهني انباشته از مسائل ضد و نقيض و رنگارنگ و سئوال بر انگيز را با خود حمل مي كند ، چگونه ميتواند در تشخيص راه درست و زندگي صحيح مصمم و با اراده باشد ؟
البته اين بريده مبحث در خصوص كودكاني است كه زندگي معقول و معتدل در سايه پدر و مادر و در خانه اي آرام را سپري مي كنند چراكه بچه هاي طلاق – بچه هاي خانواده هاي نا آرام و مسئله دار – بچه هاي در گير با مشكلات اقتصادي و اخلاقي خانواده ها و.... آماري جداگانه و مبحثي بسيار عميق تر و پيچيده تر را مي طلبد .
با اين اوصاف از كه و از چه بايد انتظار مساعدت داشت ؟ آيا خانواده ها ميتوانند كودكان خودرا دور از نظرات سازمان هاي عمومي با سليقه هاي شخصي و خانوادگي خود تربيت نمايند ؟ آيا سازمانهاي ذيربط هيچگونه هماهنگي در خصوص برنامه هاي تربيتي خود با يكديگر دارند يا نه ؟ آيا مركز و يا سازماني مسئول بررسي كلي اين معضل بسيار خطرناك جامعه هست يا نه ؟ آيا براي رهايي از اين معضل بايد دوباره به فرهنگ هاي كهن و بومي خود مراجعه نمود و يا به فرهنگ هاي موفق ديگر ملل و كشورها بايد دست يازيد ؟ گره اول اين كلاف كور در كجاي كار است ؟
زهره وفايي – تبريز
www.zohre-az.blogspot.com

حركت چي لر و شانتاژلار

حركت چي لر و شانتاژلار

عصير بويو بير پارا كس لر بير چوخلو خالق لاري استعمار ائتمك مقصدينده اولاراق هر بير فندي دفعه لرجه سيناميش لار . آنجاق بو فند لر استعمارچي كس لرين مقصدلريله اويقون اولموش ، مالي استعمار اوزوندن و يا فيكير و دوشونجه استعماري ايچون اولدوغو حال دا ، فندلر دئيشلميش دير . هر بير استعمارين يولو اونجه دوشونجه سيزليك ياراتماق لا باشلايير و بو يول دا بير طرف دن دوشونجه سيزليك دسته ك لنديي حال دا ديگر طرف دن سهو دوشونجه لر تقويت اولونور . سهو دوشونجه لري يايماق هربير مقصدده گئديرسه نهايت عموم خالقا چوخ ضرر و زيان لاري اولور و ان چوخ ضرر اوندا يارانير كي همين سهو دوشونجه لر ( شانتاژلار ) خالقين اوز واسطه سي له دسته ك له نيب و يايلير .
ميللي حركت بير عموم حركت اولاراق ان ايلك آتديم لاريندان بو قرار سهو دوشونجه لرله آماجلانميشدير . بو آماجلانماق و گاه هده لنمك حركت ضعيف لييندن يوخ ، ال ده اولان يايين ابزارلارين ضعيف لييندن دير . بلكه اونا گوره ده حركت له ضد اولان لار اونجه ده حركته عايد اولان يايين ابزارلاريني بير به بير مئيدان دان چيخارتماغا چاليشميش لار . بو گون ميللي حركته منصوب اولان يايين ابزاري ( راديو – تلويزيون – ژورنال – ده رگي لر – جمعيت – ارگان .... ) دئمه ك يوخ حسابلانير و تكجه آياق دا دايانان بئله يايين ابزارلاري باشارا بيليرلر تكجه چوخ آز سايي دا حركت چي لري گونده ليك موضوع لاردان خبردار ائتسين لر . بئله بير دوروم دا نورمال اولاراق حركت ده شانتاژلار عيني گرچك كيمي سورعت له آياق توتوب و يايلير .
ميللي حركت سمبولو اولان قالا توپلانتي سي هرنه دن اونجه حركته ضد اولان لارين دققتيني چكميش دير . بو توپلانتي ني محو ائتمه ك مقصدينده اولان لار هرنه دن فايدالاناراق ، يايين ابزارلارين بوشلوغون اوستون توتوب و شانتاژلاردان ان آرتيق بهره ني آپارميش لار . بو گرچه يه هر بير اولكه ده ياشايان حركت چي ياخين دان شاهيددير . خصوص قارشي لاماق مقصدينده فايدالانان نيرو لار ايچينده بو شانتاژلار عيني بير حقيقت كيمي جلوه لنديريلميش دير . بير ائيله كي اونلارين هربيريسي « قالادا توپلانيب توركيه بايراغي آچان لار » - و يا « قالايا توپلانيب ايراني پارچالايانلار » -« قالايا گئديب ضد دين دانيشان لار » - «قالايا گئديب عراق ايچيب كئفله نن لر » - «قالايا گئديب قيز – اوغلان اويونو چيخاردان لار » - «قالادا ييغيشيب آذربايجان بايراغي يارادان لار » - « قالايا گئديب و ضد نظام و برانداز كس لر و تشكيلات لار دستك له ين لر » - « قالايا گئديب آذربايجاني يئني دن كمونيست لره وئره ن لر » - « قالايا گئديب آمريكايا بعلي دئيه نلر » - «قالايا گئديب آرواد – كيشي قاريشيب اوينايانلار» - « قالايا گئديب پان توركيست چي لر » - « قالايا گئديب ضد اسلام قوه لري يارادان لار » و...... بوساياق فيكير داشيان كس لر تصورلرينده ياراديرلار !
هربير شانتاژا بير اينانان اولارسا تصور ائتمه ك اولور كي بو شانتاژلار عموم ايچينده بئله اوزاغا گئتسين كي شانتاژ يارادان اوزوده بونا اينانسين ! نه دن كي بو شانتاژ لارين مين دن بيري دوز اولسا دا بير تاكتيك توتماغا يئر و باهانا ياراديب و كفايت ائده ر . . ضد آمريكا – ضد روس – ضد سكولاريسيم – ضد دموكراسي – ضد تورك – ضد........هرنه بئله فيكير صاحيبي بو شانتاژلاردان بيرينه ماليك اولارسا قالايا توپلانان كس لري هده لمه يه ياخشي جا باهاناسي اولا بيلير . گئچميش سنه لرده حاكميت ساريسيندان بر پا اولان بير پارا پروگرام لار ، سئرگي دن – موسيقي كنسرت لريندن و سايره ، باشارا بيلمه دي قالا توپلانتي سيني « دوشونجه » مقصديندن « اييلنجه » مقصدينه ساري يونلتسين . آنجاق شانتاژ لار قورتولان دئييل و هر ايل بيريني سيناماق اولور .
ميللي حركت دن ميللي مدافعه يه اينان كس لر ، گره ك كي قالا توپلانتي سينين گرچه يي نه دير و اورايا توپلانان لار نه لر دئييب و نه لر ايسته ييرلر ، آيدين جا عموم خالقا دوشوندورسون . پرزيدنت سئچگي لرينده ياييلان 28 ماده لي ايستك لر عنواني بو باره ده يارديمچي اولا بيلير . دئمه ك قالا توپلانتي سيندان چوخ اونجه لردن ، قالايا گئده لرين آماجي هر بير كيمسه يه آيدين لانا بيلير . بو آماج لار نهايت درجه ده آيدين لاشاندان سونرا نه تك « پولچوك » آختاران ضد قوه لر بلكه « پولچوك » آختاران دوست قوه لرده داها قالايا توپلانان لاردان اوز ايسته ك و خئيرلرينه ساري فايدالانا بيلمزلر و گرچه يه بويون اولوب و اون لا يول بير اولماغا دوزگون يولو سينايارلار .
آنجاق بو شانتاژ لار بير زهير كيمي حركت و حركت چي لر و ديگر خالق آراسيندا ياييلاندان سونرا اونون نه قده ر هلاكت لي اولماغيني آنماق اولور . حركتي يئني باشا دوشه ن بير پارا گنج لر همين يايين سيزليق اوزوندن بلكه بو شانتاژلارين بيريني اوزونه مقصد آييريب آمما قالايا گئدندن سونرا اورادا نه توركيه – نه آمريكا – نه آيريليق و نه ضد نشانه لري گورمه ديي حال دا بو دونه داها آوارا قاييديب و « دوغرودان ايسته ك نه دير ؟ » سورونو او قاپويا بو قاپويا آپارير . بو شانتاژلاردان قورتولماق ايچون ان اول ميللي حركت مدافعه سي عموم ايسته ك لرين هر بير قوه يه و هر بير شخصه ، فرق قويمادان و ان دوغروسو اوز ديل لريله ، بيلديرمه يي لازم لي گورونور .
زهره وفايي – تبريز
Zohre-az.blogspot.com
Zohre_az@yahoo.com

ائل ادبياتيندان : اوچ قيللي كوسا

ائل ادبياتيندان :
اوچ قيللي كوسا

( بو يازي ايسته يي اولان لار طرفيندن شكيلله نيب و كيتاب كيمي ياييلا بيلير . ها بئله فيلمه و كارتونو فيلمه چئوريله بيله ر . اوشاقلارا تياتر هيبتينده يئنه اجرا اولونا بيلير . ائل ادبياتيني اوشاقلارا تانيتماق ايچون هر بير يولو سينامالييق . زهره وفايي zohre_az@yahoo.com zohre-az.blogspot.com

گونلرده بير گون بير شهرين اوزاق گوشه سينده بير اوچ قيللي كوسا ياشاييردي .اونون بير خانيمي – بير نئچه اوغلو وقيزي و بير نئچه آت ، قويون ، قوزو و ائششگي وارايدي . بيرده بالا بير زمي سي وارايدي و كوسا اورادا گوي – گويه رنتي اكيب بيچه ردي . كوسانين اوغلو بويوموشدو و اونون ائولنديرمك زاماني چاتميشدير . او ايسه كوسا بير آت اوغلونا وئرير و دئيير : اوغول ؟ بو آتاي آپار شهرين بازاريندا سات ، پولونو گئتير سني ائولنديريم و سنه بير ياخشي توي توتوم ! آمما شهرين بازاريندا آرادا دولانان حرامي لر دن هادير اولارسان ها ! يوخسا اونلار سني آلدادارلار !
اوغلان باش اوسته دئييب ،آتي كوتوروب و بازارا ساري يولا دوشه ر . بازاردا دولانان حرامي لر بو اوغلاني گوروب و اونو ياهالتماق ايچون پئشينه دوشوب و بير به بير سوروشارلار : آي اوغلان بو گئچي ني نئچه يه ساتيرسان ؟ اوغلان آجيقلانيب و دئيه ر : بو گئچي دئييل بو آت دير ! آمما ايكينجي – اوچونجو – دوردونجو ... حرامي سوروشاندان سونرا اوغلان اوز – اوزونه دئيه ر : بلكه آتام كاريخيب و آت يئرينه منه گئچي وئريب دير ساتام ! بو فيكيردن سونرا اوغلان آتي گئچي پولونا حرامي لره ساتيب و ائوه قاييدار .
كوسا حال ماجراني ائشيدندن سونرا اوغلونا دئيه ر : سني حرامي لر آلداديب لار ! من اوزوم صاباح بازارا گئديب و اونلارلا حسابلاشمالي يام ! صاباح ايسه كوسا بير ائششك گوتوروب و بئش دانا قيزيل ليره اشرفي ده اووجونا آليب يولا دوشه ر . حرامي لر« يئني بير آلداتمالي كس گليب » دئييب وكوساني دوره له يرلر: آ كوسا ! بو ائششگي نئچه يه ساتيرسان ؟ كوسا دئيه ر : مين تومنه ساتيرام ! حرامي لر دئيه رلر : نه خبردير ؟ مين تومنه ده ائششك اولار ؟ كوسا دئيه ر : آخي بو عادي ائششك دئييل ! حرامي لر سوروشار : بس نه ساياق ائششك دير ؟ كوسا دئيه ر : بو ائششك اوت – علف يئيه ر آمما قيزيل اشرفي سيچار ! حرامي لر اينانمازلار . كوسا ائششگه بير بيز ووروب و اووجوندا اولان اشرفي لرين بيريني چيخارديب حرامي لره گوسترر . يئنه بير بيز ووروب و ديگر اشرفي ني چيخاردار . طاماح كار حرامي لر اينانارلار و ائششگي مين تومنه كوسادان آلارلار ! كوسا دئيه ر : سيز قيرخ نفرسيز . منجه بو ائششگه قيرخ گونلوك اوت – علف وئرين و بير باغلي يئرده قويون . قيرخ گون سونرا گئدين وهر بيرينيز بيراشرفي گوتورون ! حرامي لر اينانيب و سئوينجك گئدرلر . قيرخ كون سونرا قاپونو آچارلار و گوررلر ائششگ اوت – علفي يئييب و دويونجا پئيين سيچيبدير !باشا دوشرلر كي كوسا بونلاري آلداديب دير . آجيقلانيب ، هر بيري بير قمه گوتوروب ، كوسانين ائوينه ساري يولا دوشرلر .
كوسا بو گونو گوزله ييردي . اونا گوره ده ايكي دانا تولكو آلميشدي . بيريني ائوده آغاجا باغلاييب او بيريسيني اوزايله برابر زمي يه آپارميشدي و ها بئله بير قويون باغيرساغينا بير آز خوروز قاني دولدورموشدو و اونو خانمينين بوغازينا دولاميشدي . ها بئله خانيما تاپيشيرميشدي كي شاما يئمك پيشيرسين آمما اونون دوزونو چوخ – چوخ توكسون ! حرامي لر هر نه دن خبرسيز هاي – كوي له كوسانين ائوينه گلرلر . و باغيرارلار : هاني او كوسا ؟ بيز اونو اولدورمه يه گلميشيز ! خانيم دئيه ر : كوسا زمي ده چاليشير ! سيزده اونو گورمك ايسته ييرسيز ، اورايا گئدين ! حرامي لر زمي يه گليب و كوسايا دئيرلر : آي كوسا ! او ائششگ ايله بيزي آلداديبسان ؟ كوسا دئيه ر : يوخ ! آلدادتماميشام . آمما ايه ر ايسته ييرسيز پولوزو گئري قايتاريم ! حرامي لر راضي اولارلار . كوسا دئيه ر : اوزاق يولدان گليبسيز ، بو گئجه ني قوناقيميز اولون ! حرامي لر مفته يئمك آدي ائشيديب قبول ائدرلر . كوسا تولكونون بويون باغين آچيب و دئيه ر : آ تولكو بالام ! بيزيم ائوه گئت و خانيما دئه گينه ن شام پيشيرسين قيرخ قوناغيم وار ! تولكو باش گوتوروب چوله ساري قاچار . گئجه ائوه قاييداندا حرامي لر تولكونو ائوده گوروب و چوخ تعجب ائدرلر . خانيم شامي گئتيريب يئمه يه باشلايارلار . كوسا خانيما آجيقلانيب و دئيه ر : بو يئمه ك نه دن بئله شور اولوب دور ؟ خانيم كوسانين تاپيشيرديغي كيمي دئيه ر : لاپ دا ياخشي دير ! سئوميرسن يئمه ! كوسا آجيقلانيب و آياغا قالخيب و پيچاغي گوتوروب خانيمين بوغازيندا اولان باغيرساغي كسه ر و قان آخار ! خانيم اوزونو اولوم جيليه وورار . حرامي لر قورخوب و دئيرلر : آ كوسا ! آدام بير يئمه ك دن اوترو خانيمي اولدوره ر ؟ بو نه ايش دير گوردون ؟ كوسا دئيه ر : اولدوره ن ، ديريلده بيلرده ! سونرا طاقجادان بير بالا قميش ني گوتوروب خانيمين بورنونا پوله يير و خانيم بير آسقيريب آياغا قالخار !
حرامي لر طاماحا دوشوب و تولكونو و هابئله قميشي آلماغا گوره كوسايا يالوارماغا باشلاييرلار . كوسا بير آز نم – نوم ائدندن سونرا تولكونو و قميشي باها بير پولا حرامي لره ساتير و ائششگ پولو دا ياددان چيخير . حرامي لر سئوينجك تولكونو و قميشي گوتوروب – يولا دوشرلر . ايلك گون تولكو و قميش باش حرامي يا يئتيشير . باش حرامي ائولرينه بير آز قالميش تولكونو بوراخيب و دئيه ر : گئت بيزيم خانيما دئه گينه ن من گليره م ! ياخشي بير يئمه ك پيشيرسين ! بير نئچه ساعات سونرا ائوه گئده ر گورر نه تولكو وار نه خانيم ! هاچاندان هاچانا خانيم قونشو ائويندن گلر . حرامي ني گورجك هاي – بودوروغا باشلايار ! حرامي ايسه آجيقلانيب و قمه ني گوتوروب خانمين باشيني كسر ! سونرا قميشي گئتيره ر ، پوله ها پوله ، خانيم ديريلمز ! بويوك حرامي باشا دوشر كي كوسا يئنه بونلاري آلداديب آمما اوتانديغيندان هئچ كيمسه يه بيلينديرمز و صاباح ايسه بير تولكو آليب و قميش ايله ايكينجي حرامي يه وئره ر . ايكينجي حرامي ده خانميني اولدورر و اوتانديغيندان اودا بير سوز دئمز ! بو ساياق هر قيرخ حرامي خانيم لاريني اولدوريب و بير سوز دئمزلر . قيرخ گوندن سونرا بير يئره ييغيشيب و حال ماجراني بيربيرينه آچارلار . بو دونه لاپ آجيقلي هر بيري بير اوزون خنجر گوتوروب كوسانين ائوينه ساري يولا دوشرلر .
كوسا بو گونو ده گوزله ييردي . اونا گوره ده اونجه گئديب مزارليق دا بير بوش مزار تاپميشدي . او مزارين اوستونه بير كوهنه و ده ليك – دئشيك لي داش قويموشدو . حرامي لرين گلمه يين ائشيتجك كوسا بير منقل اود و بير نئچه شيش گوتوروب و مزارا گيره ر . داشي مزار اوستونه قويار . حرامي لر هاي – بودوروق لا ائوه گيررلر . كوسا هاني ؟ سوروشارلار. كوسانين خانيمي كوسا تاپيشيرديغي كيمي اغلاماغا باشلايار و دئيه ر كي كوسا اولوب دور . اينانميرسيز مزارليغا گئدين و اوزونوز گورون ! حرامي لر حرص ايله مزارليغا گلرلر و گوررلر بعلي ! كوسا اولوبدور . بير – بيرينه دئيرلر : داها بيزيم اليميز كوسايا چاتماياجاق دير ! گلين هر بيريميز اوتوروب كوسانين مزارينه ايشه يك !!
حرامي لر هر بيري مزار اوسته ايشه مه يه اگله شدي كوسا آتتدان اونا بير داغ شيش باتيردي و هاموسونون آ لتي ياندي ! آياغا قالخيب دئديلر : آ حرامزادا كوسا ! بو دونيادا او قده ر حرام ائديب دير كي مزاريندان بئله اود پوهره لير ! آدامين آلتي يانير !
آنجاق حرامي لر طاماح كارليق دان هم خانيم لارين و هم وارلارين ايتيريب و هم يانا – يانا قاچديلار ! كوسا ايسه سئوينجك مزاردان چيخيب ، ائوينه گلدي . حرامي لردن آلديغي پول ايله اوغلونا توي ائديب ، يئتدي گون يئتدي گئچه چاليب – اوخودولار :

ماهني ماهني نين باشي ماهني بيلمه ين ناشي
ماهني بيلمه ك ياخشيدير توي – توزاغين يولداشي
كوسا دئيه ر داش داشي كرپيچ داشي داش داشي
جاهيل ايله بال يئمه عاقيل ايله داش داشي
كوسا دئيير قوش داشي گل اويناياق بئش داشي
چيركين ايله بال يئمه گوزه ل ايله داش داشي
چاخ داشي چاخماق داشي ياندي اوره ييم باشي
تانري بير ياغيش گوندر بيتيرسين داغي داشي
كوسا دئيير دوست آشي دوست چوره يي دوست آشي
دوشمانين گولـله سيندن يامان اولور دوست داشي
كوسا دئيه ر تاس باشي اوزاق دير چاراداق باشي
گلين چاليب اويناياق چاتلاسين دوشمان باشي!!

قونشو قمرتاج خانيم

قونشو قمرتاج خانيم

سنه لر اونجه آناسي قمرتاج خانيم اولان قونشو قيزي ، نيم تاج خانيم لا، بير توي دا راست لاشديق . اوشاقليق دونياسيني يئني دن تاپميش كيمي هر ايكيميز سئوينج دن نه ائتمه يي بيلميرديك . گئچميش خاطره لري تر – تله سيك سايماغا باشلاديق . آنجاق زامان ، بيزيم خاطره لره سئغمادي . ( بيزه گل ! بير ايله شيب دويون جا دئييب – دانيشاق .) نيم تاج خانيم دئدي . و سونرا عنوانيني منه وئردي . اورايا گئتمه يي قرار وئرديم .
بئش يتيم آناسي اولان رحمتليك قمرتاج خانيم ، حيات يولداشيني فرقه محاربه سينده ايتيرميش دير . نصرت بيگ آدليم فرقه چي 21 آذر فاجعه سيندن سونرا تبريزين سويوق قيشيندا ، دار كوچه لرين بيرينده تانينماز بير نامرد الي له گولله لنيب و اولموشدو . قمرتاج خانيم ايسه بئش ائولادلا حيات چئتين ليك لريله تك باشينا قالميشدي . ياديما گله ن گونلرده من قمرتاج خانيمي محله خانيم لارينا ژاكت – اته ك – بلوز و... باشقا گئييم لر توخوياركن گورموشدوم . دئمه ك بو قرار ائو خرج – مخارجيني چيخارديرميش . آنجاق اونون ائوينه گئتمه ك و سوز آپارماق منيم ان گوزه ل ساعات لاريم اولوردو .
ائو ، آستانا دان توت تا تنبي اوطاغينين يوخاري باشينا كيمي سانكي بير ال ايشي موزه يي كيمي گورونوردو . قمرتاج خانمين الي له تيكيلميش پرده لر – طاقچا پوش لار – متككه اوزلري – بالش اوزلري – چيراغ اورتوك لري – جعبه اوست لري – نه بيليم ساماور يئري – جانماز – تيمم كيسه سي – دم پخت – يخدن اورتويو – رخت آويز اوستلويو .... و هر نه گوزه ل بير حال دا تيكيليب و گوز سئراسينا دوزولموش دور . اللرينده دايما ايكي ميل چابالاركن بيلميره م قمرتاج خانيم بونلاري تيكمه يه و دوغروسو ياراتماغا نه زامان باشارميش دير ؟ توپراق ليق حيه طي بير ائيله سولاييب و مرمري له سوپورردي سانكي حيه ط توپراق دان يوخ مرمردن توكولموش دير . هرنه قمرتاج خانيم ائوينده گول تك پاريلداييب و گول تك عطيرله نيردي !
گئچميش گونلرده نيم تاج خانيم ائوينه گئتديم . دوغروسو خاطره لر اوزوندن اونون ائويني عيني آناسي كيمي گوللو – عطيرلي و قادين الي له يارانميش تصور ائديريم . آمما تصورلريم سهو وارميش ! مخمل موكت لر – فرحي موبيل لر – ريزلي قالي لار – بوفت لر – اوپن مطبخ – سايي سيز لامپا شارلاري – مككه سوغه تي ميز اورتوك لري – سفارش اولان پرده لر – كركره لر ..... بو ائوين هر نه يي بازاردان آلينيب ائوه تاخيلميش دير ! .. اوره ييم سيغيلدي .. سانكي بو ائوين قاديني يوخموش !
دوغرودان زامان بيزلري نه ريه گئتيريب – يئتيرميش دير ؟ دوغرودان بيزيم قادين لارا نه گلميش دير ؟ اونلاردا اولان حيات سئوگي سي – ائو و عائله سئوگي سي ني كيم لر چالميش دير ؟ هر نه يي پول ايله آلماق و اوزه ل باشاري لاري هئچ ده قويماغي كيم بيزلره قئييدي ؟ بيزيم ذوق لي و صنعت كار قادين لاريميز ين الوان بوياقلي ساپ لارني كيم لر اللريندن آليب و اونلارين يئرينه الوان بوياقلي داوا – درمان لاري وئرميش دير ؟ دوغرودان هئچ بيليرسينيز قادين لاريميز آلتي بيرابر اركك لردن آرتيق حكيمه گئديب و درمان يئيرلر ؟

زهره وفايي

ميللي حركت دن ميللي مدافعه

ميللي حركت دن ميللي مدافعه

يوزلر شخص و مركزلر واسطه سي له زوم آلتيندا قالان ميللي حركت بير ايناملي حال دا اوز داوامينا چاليشير و جان آتير . ميليون لار حركت چي دن عبارت اولان بو حركت نورمال اولاراق هر آن بير چيرپينتي و بير مانع له قارشي لاشير .آنجاق مانع لري بير به بير باشدان آشماق و يئني بير يول دا يئني بير مانع لره راست لاشماق حركت چي لري يورمايير و عكسينه يئني قوه لري هر بير يول دا بو يولچولارلا اشتراك وئره رك ، حركت چي لرين سايي گونو – گوندن آرتماق دادير . آكتيو حركت چي لرين سايي بو يول دا آرتيم گوسترديك جه ، ايه ر كي بير تهرله اوميد وئريجي دير ، ديگر تهر ده باخيرسان كي ميللي حركت ده بير پارا اوزگون لوك لر ياراتماقدادير . پولتيكال چرچيوه ده ( سايي ) معنا وئرمه يه رك بو ساحه ده ان اونملي اولان ( چيخار ) دير . اونا گوره ده آكتيولرين آرتماسي بلكه ميللي حركت ده پروبلم لر ياراتماغا آرتيق يونه لير تا قول اولماغا . بو معنا دئيشيك ليك لري دونيا پولتيك عيارلاماسي له ميللي حركت آراسيندا ، همين حركتين اوزه ل اولماغيندان آسيلي دير .
ايللر بير پارا ( ترس ) كس لر ساريسيندان سورونان ( هاني بس سيزين تئورونوز ؟) و يا (هاني بس سيزين باشدا اولان آكتيولريز ؟ ) سورولار ، بو گون باشقا بير نوع دا مئيدانا گلير و هئچ دخلي اولمايان و ياهالتجي حالدا آرايا آتيلير . بلكه خود ميللي حركت بو سورولارا جاواب اولور آمما ترس دئديين كس لر آرتيق حركتي ضعيف لتمه ك آماجيندان ، سوزو آلماييب و يئني دن تكرار و تكرار ائتمه يه چاليشيرلار . حالبوكي اوزه ل اولان بير حركت ده ، تئوري كاغيذدا يازيليب مئيدانا گله ن عمل لر يوخ ، عكس اولاراق اونجه مئيدانا گليب و عموم ساريسيندان تصديق اولاندان سونرا تئوريه چئوريله ن سوزدور . و عيني حالدا آكتيو و باشچي اولان كس لر اوز ادعالاريله يوخ بلكه عموم راي و باخيميندان بللي اولونور و بو بللي ليك سنه لر سورور و سايي سيز سئناق لار آشيرمادان سونرا اولور .
دوغروسو آذربايجان خالقي گئچميش ده باشدان آشيرميش سايي سيز بلالري گوز اونونده توتاراق ، هرنه دن اونجه تاريخ عيارلاماسيني حركت ده بير آگزيوم ( محور ) كيمي توتور . عموم ايسته ييندن خبرسيز و عموم اينام لاريندان اوزاق اولان كس لر ساريسيندان يازيلان تئوري لر ، داها بوگون خالق ايشينه گلمير . سنه لرجه استول داليندا و دينج اوطاق دا يازيلان يوللار بو گون ده يرسيز اولماغي خالقا آيدين دير .هر گون و هر ساعات سايي سيز چئتينليك لرده و مانع لرده خالق ايله برابر اولان آكتيو بو گون خالق عموم تصديقيني قازانميش دير . بو برابرليك مطلق ( حضور ) باخيميندان يوخ بلكه ( اشتراك ) باخيميندان دير .
پولتيك حربه لريندن بيريسي سورو مئيدانا بوراخماق دير . اونون عموم سوزلويو (charged question)آدلاناركن ، بو حربه ده بير پارا ياهالتجي سورولاري مئيدانا گئتيرمه ك له ، بير طرف دن حركت چي لرده شبهه ياراتماق مقصدي گئديرسه ، ديگر طرف دن حركتي اوزمه يه چاليشماق گورونور . مثال ايچون ( هاني بس سيزده تشكيلات لار ؟ ) سوروسو ، ايسته ر – ايسته مز بير پارا كس لرده ( دوغرودور ! بير تشكيلات ماليكي اولمالييق ! ) ايناميني يارادير . حال بو كي ميللي حركت بير اوزه ل حركت اولاراق بو گون اوندا تشكيلات معنا وئرمه يير . نه دن كي :
1 – ميللي حركت اوزو بير تشكيلات دير و بير تشكيلات ايچينده يئني بير تشكيلات قورماق ممكن دئييل .
2 – دئيله ن تشكيلات ( قول ) و ( بوتاق ) معناسيندا اولماديغينا گوره ، يقين پارچالاماق مقصدينده دير .
3 – تشكيلات قورماق ( نفر ) تاپماق دان آسيلي دير و بو ايش هر نه دن اونجه ( باند بازليق ) سئراسينا گئده جك . بير نفرليك ( طيف ) لر و بير نفر ليك ( پارتيالار ) همين سهو دن يارانير !
4 – تشكيلات ايچينده هر نه دن اونجه ( مرام نامه ) و ( اساس نامه ) اولمالي دير . و يئني بير مرام و اساس ياراتماق يا ميللي حركت دن پارچالار آييرماق لا اولاجاق و يا قارشي اساس لارا سويكنمه ك دن ياراناجاق دير و هر ايكي سي حركته قارشي ساييلير .
5 – تشكيلات اولدوغو حال دا ، ميللي حركت دن بالا مقياس دا اولدوغونا گوره ، بير انگليس مثلي اوزوندن (( اون سيچان بير تووشان دان توتماغا و يئمه يه داها ياخشي دير ! )) يقين اولاراق ( آل – وئره ) داها دوغرو ال وئريش لي دير و بو حركته ان آغير ضربه حسابلانير .
6 – تشكيلات لار يارانديغي حال دا كيم لر ادعادا وارديلار ، ( زوم ) ائده ن مركزلره داها راحات و داها آيدين يوللاري آچيب و آكتيولري مئيدان دان چيخارتماغا ايش لري داها سهل ائدير .
7 – تشكيلات لار يارانديقجا ، يالانچي ياناشمالار آرتيب و نهايتا ايش بيرليك لر ، قارشي ليغا چئوريله بيلير .
8 – تشكيلات لار سئچيلميش و اوزه ل كس لردن قورلدوغو حال دا ، عموم خالق يئنه ده حركت دن ايراغا سورولمه ك ده اولاجاق دير .
9 – عموم فيكريني و آكتيولر فيكيريني تشكيلات قورماغا ياهالداركن ، ميللي حركت اساس لاري ياددان چيخيب و بير دوغرو يول دان يوزلر سهو يول آيريلاجاق دير .
10 – قورولان تشكيلات لار سهو اساس اوزوندن بير به بير داغيلديق جا يئني بير سورو و يئني بير سوز ( گوردونوز ؟ سيز ايش بيرليك ده باشارا بيلمه دينيز ! ) مئيدانا آتيليب و حركت چي لري مايوس ائتمه يه چاليشمالار گورونه جك دير .
بو فاكت لارا باخين جا ، بو گونكو ميللي حركت دن بير ميللي مدافعه يارانماسي لازملي گورونور .ميللي حركت باشدا اولان دموكراسيه ايناناراق هرنه فيكيره يول وئرير سوز يوخ ، آمما بو يول وئرمه آنارشيسم له فرقلي اولماغي بيلينمه لي دير . ائيله سه ميللي مدافعه اونجه ميللي حركتي اوزه ن ، هر كيمسه يه و يا هر مركزه بير حددي بللي ائتمه لي دير و بو حددي آشان ، آشيري بير كس اولاراق ، تابي كي دموكراسي له باغلانان حركت ده ، يئرسز اولمالي دير . حركتي پارچالايان – حركت ده ياراشيق سيز ( بدعت ) لر قويان – حركتي تنيك جلوه لنديره ن – حركت دن اوز خئيرينه و آد قازانماغينا فايدالانان – حركت چي لري بير ماتريال گوزوندن گوره ن و اونلاردان بو قرار فايدالانان – حركت چي لر ساريسيندان غريبه ايسته ك لري عنوان ائده ن ...... و نهايت حركتي اوز دوزگون و ساغلام يولوندان چاشيران هر بير فيكير و هر بير شخص و ..... ميللي مدافعه ني اوز برابرينده گوره رك ، بونا يقين اولسون كي ميللي حركت سنه لر آجي سيني چكديي زورباليق دان قاچاراق هر نه زورباليغا اوره ك دن يوخ دئيير .
ائيله سه ميللي مدافعه ، ميللي حركته دايانان هر بير ترس سوزو و هر بير ترس يولو آيدين لاداراق ، حركت چي لري بير قراردا يولون داوامينا چاغيرمالي دير . ميللي مدافعه هر بير آرايا آتيلان سورونو و تكليفي دقيق جه آناليز ائديب و آراشديريب و دوغروسو نه دير ، ميللي حركته بيلينديرمه لي دير . ميللي مدافعه نين سيلاحي دوشونجه و هر طرف لي بيلگي اولاراق ، دئمه ك ميللي حركتين پولتيك قولونون ايلك بيناسي اولا بيلير . نه دن كي داها بوگون ميللي حركت بير چاي – بير چشمه يوخ ، بير چيرپينان دنيز دير . و بو دنيز ، دنيز لر ساياغي زير – زيبل لري قيراغا آتاركن ، درر – گوهرلري باغرينا باسير . بو دنيره قوشولماق ايسته ين لر دنيزين هر بير قطره سينه اينانمالي و بير قرار اولمالي ديلار .